Gühertaş Hakkında
Bulgur Kaynatma ve Çekimi
BULGUR KAYNATMA VE ÇEKİMİ
İklim özelliklerinden dolayı Gühertaş yöresinde çeltik tarımı yapılmadığı için en önemli besin kaynağı bulgurdur. Bulgur ya güzlük buğdaydan (Topbaş) ya da yazlık buğdaydan yapılır. Topbaşın bulguru beyaz ancak sert olur, oysa yazlık buğdaydan yapılan bulgur daha yumuşak ancak topbaş bulguruna göre daha siyahtır.
Bulgur kaynatma sonbaharda harman sonu yapılırdı. Her aile bir yada iki yıllık ihtiyacına göre büyük yunnah kazanlarında kaynatır. Kaynatılarak kazanlardan çekilen buğdaya hedik denir. Sıcak sıcak yenmesi çok lezzetli olur, hele birde üzerine toz şeker dökülerek yenirse.
Harmanlardaki sergilerde kurutulan bulgur ya değirmenlerde ya da köydeki setenlerde dövülür (dış kabukları yani kepekleri ayıklanır). Değirmende su ile dönen seten taşı, köylerde öküz koşularak döndürülürdü. Önceleri değirmenlerde bulgur çekecek taşlar yoktu bu nedenle köyde el değirmenlerinde çekilirdi. Daha sonra değirmenlere bulgur taşı konulduğu için değirmende çekilmeye başladı.
Köyde el değirmeninde bulgur çekmek genç kızların severek zevkle yaptığı işlerden biriydi. Bulguru çekilecek evin kadını 15-20 nişanlı ya da genç kızı çağırır en az 3-4 el değirmeni kurulur her değirmenin başına da 3-4 kız oturur. Elleri kınalı güzeller el değirmenini çevirirken ağızlardan türküler yankılanır. Bu türküler söylenirken bir değirmenin başındaki iki kız söyler, yandaki değirmenden iki kız karşılık verir. Onlar bitirir başka bir türküye diğer değirmen başındaki kızlar başlar ve bu türküler bulgur çekimi bitene kadar devam eder. Bulgur çekimi bitmeden yemek verilmez bu nedenle kızlar söyledikleri türkülerle ev sahibine gönderme yapar.
Taş dönmüyor,dönmüyor Ölü taşı dönmüyor Değirmen taşlı gelin
Taştan bulgur olmuyor Yağsız pilav yenmiyor Eli nakışlı gelin
Ev sahibi sağır olmuş Evin kirli karısı Değirmen deresinde
Bize yemek vermiyor. Bize çerez vermiyor. Gül bitmiş arasında.
Nişanlı ve bekar kızlar bulgur çekim günlerini bir iş olarak değil bir şenlik günü olarak görürler ve yorulmak nedir bilmezler. Bulgur çekildikten sonra evin sahibi tarafından sofra kurulur. Yemekler yenildikten sonra teşekkür edilerek kızlar uğurlanırken ev sahibi nişanlı kızlara töre (bahşiş) vermeyi ihmal etmez.
